List do redakcji: Skarb znaleziony w poniemieckiej teczce

Od przyjazdu pierwszych polskich przesiedleńców do powojennych Ziębic minęły 72 lata. Ówcześni pionierzy, jak ich wtedy nazywano, leżą już pochowani na cmentarzach w Polsce i za granicą. Czy wszyscy? Co wiemy i czy żyją jeszcze ludzie pamiętający tamte lata?

Impulsem do napisania tego listu było przypadkowe odkrycie. Trafiła w moje ręce stara, poniemiecka, papierowa teczka z ciekawą zawartością. Były to dokumenty nieistniejącej już orkiestry dętej działającej przed laty przy – nieistniejącej już – Cukrowni „Ziębice”. Kilkadziesiąt pożółkłych ze starości kartek pochodziło z lat 50-tych, a kilka z początku 60-tych XX wieku. Czego dotyczyły? Są tam deklaracje wstąpienia do orkiestry i zobowiązania do udziału w próbach. Jest lista obecności na próbach w 1959 r. Jest repertuar, jaki muzycy wykonywali. Są wreszcie rachunki za grę na pogrzebach… wraz z listą wypłat gratyfikacji! Słowem bogaty materiał historyczny interesujący nie tylko dla badacza przeszłości naszego miasta, ale również wspomnienie, pamiątka, po dziadkach i pradziadkach dzisiejszych ziębiczan.

Co można wyczytać z tych dokumentów? Przede wszystkim to, że w listopadzie 1950 r. Zjednoczenie Przemysłu Cukrowniczego Okręgu Śląska Opolskiego zwróciło się do Cukrowni „Ziębice”, żeby ta podała wysokość kosztów utrzymania orkiestry. Można z tego wnioskować, że albo orkiestra już działała w Ziębicach, albo pismo było impulsem do założenia orkiestry. Pewne jest, że dwa lata później orkiestra istniała, posiadała instrumenty, mundury służbowe (w liczbie 20 kompletów) i co najważniejsze, miała bogaty repertuar. Od hymnu Polski i innych utworów patriotycznych, po polki, tanga, walce i oczywiście Międzynarodówkę.

Zachowało się np. zawiadomienie o udziale orkiestry w kondukcie żałobnym na pogrzebie śp. Eugeniusza Dębickiego 2 czerwca 1952 r. Grzegorz Ossak, prezes zarządu orkiestry, informuje muzyków, że „na orkiestrze ciąży zobowiązanie wzięcia udziału, ponieważ pieniądze już zostały wypłacone”. Na liście płac dołączonej do zawiadomienia znalazły się następujące nazwiska: Franciszek Pietrzyk, Juliusz Studniarski, Józef Bąk, Kazimierz Demczewski, Franciszek Jurmanowicz, Tomasz Zając, Józef Kucharski, Grzegorz Ossak, Józef Dornia, Stanisław Jachowicz, Stefan Zając, Józef Temecki, Bronisław Kordyl, Józef Płucienniczak, Józef Płużycki i Jan Wróblewski.

W orkiestrze dętej Cukrowni „Ziębice” występowało zapewne jeszcze wielu innych muzyków, zmieniali się dyrygenci, a zespół występował nie tylko na pogrzebach. Czy dziś, po ponad siedemdziesięciu latach, możliwe jest spisanie historii muzyków tworzących orkiestrę, a tym samym orkiestry?

Jacek Sobko

Galeria zdjęć
fot. Jacek Sobko